HEPTATLONDA UYGULAMALI BİR
ANTRENMAN TEORİSİNDE
PERİODİZASYON
I.Periodizasyon
nedir? ( Planlanmış Performans Antrenmanı )
A.
Amaç : Mevcut
imkanlar ve zaman içinde antrenmanın ( halter, atma , sıçrama , koşu, güç antrenmanı,
zihinsel antrenman ve dinlenme) değişik bileşenlerini tamamlamaktır.
II.Toplam
Antrenman / Yarışma Programı ( Heptatlon )
A.
Gelişim : En
iyi derecesinin gelişimi , gelişim içindeki bölümler , yıl, sezon, n hafta
döngüsü, n gün döngüsü ,günlük.
B.Değişkenlerin
Etkisi :
1.Genetik
2.Fiziksel
- Vücut kompozisyon üyelerinin uzunluğu , kuvvet , çabukluk,
güç,esneklik,dayanıklılık ( aerobik,anaerobik)
3.Genel
Sağlık -Sakatlık / Hastalıklara direnç , sakatlık / hastalıklarda toparlanma
4.Mekanikler(
Teknik)
5.Psikolojik
6.Felsefe-Güven
, motivasyon ( içsel,dışsal )
7.Sosyolojik
-Grup etkileşimi. başkalarından fayda , başkalarına yardım
C.Antrenman
/ Yarışma Döngüleri
AD-Aktif
Dinlenme- Temel gelişim
ANT-Antrenman
- Genel gelişim
GE-Gelişim-Özel
gelişim
OP-Optimum
Performans - Değerlendirme
-düşük/yüksek/yüksek
fiziksel/psikolojik stress
1.En
iyi derecesinin gelişimi
2.Gelişim
içindeki bölümler - yaş grubu,lise,üniversite,olimpiyat şampiyonası
3.Yıl-yaz,
sonbahar , kış , ilkbahar
4.Sezon
III. Antrenman
Teorisinin İlkeleri
-Aşırı yüklenme ilkesi : Yüklenme vücuda
stres uygulama ve mücadele etmek olmalıdır. Yüklenmeden sonra vücut eskisinden
daha iyi toparlanmalıdır. Bu aşırı
tamlama olarak isimlendirilir.
-Geriye dönüş ilkesi: Yüklenme olmadığında
veya çok az bir yüklenme olduğunda vücut antrenman öncesi durumuna döner.
-Artan Yüklenme: Artan yüklenme olarak
antrenmanda hacim ve şiddetin artmasıdır.
-Özel olma ilkesi : Genel bir antrenman
fazından sonra antrenman yüklemesi sporcuya özel olmalıdır.
Başarılı periodizasyon için diğer çözüm
yolları
1.Yenilenme, Toparlanma , Dinlenme : Enerji depoları
tekrar yenilenebilir.
Başarılı bir yükleme yapıldığında
toparlanma olacaktır.
2.Beslenme : Enerji sistemlerin
ihtiyacını karşılamak için vücut doğru besinler almalıdır.
3.Psikolojik Kapasite: Yorgunlukta ve
buna bağlı olarak dinlenme istekleri olduğu anlarda antrenmana zihinsel olarak
da katılabilmelidir.Daha sonra vücut dinlendiğinde aşırı tamlama gerçekleşir.
4.Yüklenmelerde doğrusal olmayan artış:
Elit sporcularda yüksek bir antrenman tamlaması sağlamak için aralarda,
özellikle Şubat ve Nisan'da vücuda daha fazla yükleme yapılarak , yüklemenin
artırılması önerilir.
Bu
tür dönüşlü yüklemeler , daha çok bir aşırı-tamlamaya yol açar.
IV.Yıllık
Bölümler
A. Periyodlar (
Yılda üç kez )
1.Sezon
Dışı : " Antrenman için Antrenman " - Haziran veya Temmuz'dan Ekim 'e
kadar geçen süredir. Antrenman başında hacim ve şiddete yönelik hazırlıktır.
2.Sezon
Öncesi : "Yarışmaya Hazırlık "- Kasım'dan Mart 'a kadar geçen
süredir.Yarışmalara kadar amaç, organizmayı hazırlamaktır.Özelleşmeye yakın
daha fazla antrenmanla donatılır.
3.Yarışma
Sezonu: "Yarışmaya özel antrenman " -Mart'tan hedef yarışmaya kadar
geçen süredir.Yarışmaya yakın tüm antrenmanla donatılır.
B.Dönemler ( Yılda
altı kez ).Yılda
iki kez zirve yapmak isteniyorsa periyotlarda özel hedef yere daha çok yer
ayrılmalıdır.
1.Genel
Hazırlık-I (Haziran / Temmuz'dan Ekim'e kadar ) üzerinde durulan noktaların
uygun hale getirilmesi.Kuvvetin önceki durumu, yaygın tempo koşusu ve sürat ve
halter.Hedefler :
-Tüm antrenman sezonu için bir maksimum
efor örneği hazırlamak.Bir sporcu için zaman sınırlıdır: Her antrenmandan önce
hedefler belirlenir, sonra bu hedeflerin başarılması için tüm hedefler sporcuya
hitap eder.Daima kendinizi geliştirmeye çalışırsınız.Daima en iyi olmak için
BAŞARACAĞIM dersiniz.
-Günlük antrenmanınız doğrultusunda
bütünüyle kazanılmış pozitif , agresif davranışı geliştirip devam ettir ve
yarışma sezonuna kadar OLUMLİ İMAJ'ınızı geliştirmeye çalışın.
-Bütün bir programın tüm aşamalarını içeren
iyi bir günlük antrenman örneği yapın.
-İyi antrenman alışkanlıkları edinin ve bunu
devam ettirin. ( Özellikle uyku ve beslenme )
-Oldukça iyi düzeyde esneklik geliştirin ve
devam ettirin.
-İyi bir kuvvet kazanmaya çalışın.
-Doğru ağırlık kaldırma teknikleri ve
drillerin nasıl yapılabileceğini öğrenin.
-Kondisyon düzeyinizi bütünüyle geliştirin.
-Daima tekrarlamaya eğilimli geçmişteki medikal
problemlerinizi ortadan kaldırmaya çalışın.
-Özel olarak , hedeflerin gerçekleşmesinde
ve oldukça iyi bir yarışma sezonu sağlayacak , antrenman fazlarını çok iyi bir
şekilde hazırlayarak , bunlar verimli bir şekilde , birinci sezon öncesi
dönemle kullanılmalıdır.
2.Sezon
Öncesi I (Ekim'den Aralık'a kadar )
-Özel hazırlanma dönemi , temel güç, süratle dayanıklılık ve sürat.
3.Yarışma
I ( Şubat'tan salon için antrenman sezonuna kadar) -İlk yarışma dönemi salon
yarışmasına kadar olan bölümdür.Ritim çalışması ve teknik çalışmasıyla sürat ve
süratte dayanıklılık artırılır.
4.Sezon
Öncesi II ( Mart'tan Nisan ortasına kadar ) -2.dönem ile aynı, sadece kısa
zaman süresi içinde yapılır.Bir sonraki büyük zirveye ulaşmak için yeniden
kondisyon içerir.
5.Yarışma
II ( Nisan ortasından son büyük yarışa
kadar ) -NCAA, TAC, Dünya Şampiyonası vs. gibi karşılaşmaları içerir.3.dönem
gibi çok özel yarışmaları içerir.
6.Aktif
Dinlenme ( Son hedef 2-4 hafta ) - çeşitli eğlencelere önem verilir. Dünya
sağlık aktivitelerinde amaç sakatlıkları iyileştirmek ve böylece bir önceki
yıldan daha iyi bir durumda bir sonraki yılın birinci dönemine başlamaktır.
C.Mezo Döngüsü (
Yılda 8 kez) 3-6
hafta uzunluğundadır.Her bir mezo döngüsü süresince test ve toparlanma haftası
vardır.Her bir mazo döngüsü süresince organizma %2.5 gelişebilir. Eğer böyle
olmuyorsa - Niçin olmuyor?- sorusuna cevap aranmalıdır.
D.Mikro Döngüsü(
Antrenmanın 6 günü)
veya haftalık .
Pazar- Yenilenme veya dinlenme günüdür.
Pazartesi ve Salı - Yüksek hacimli
antrenman günüdür.
Çarşamba ve Perşembe-Hafif antrenman
günüdür.
Cuma ve Cumartesi-Yüksek volümlü antrenman
günüdür.
V.Testler
A.
Test antrenman düzenlenmesinde kullanılır.
B.Test
herbir veya iki mezo döngü bir kolayca ölçülebilir ve atletizmi ilgilendiren
basit becerilerden oluşmalıdır.( 1-2 ayda 1 kez)
C.Her
test ölçümü sırasında skorlarda %2-5 oranında artış olmalıdır.
D.Her
yılın iki güz antrenmanında %2-3 oranında artış olmalıdır.
Yayına Hazırlayan : Sabri ŞİMŞEK